Gelezen en Vanuit pastorie Zeezicht

Gelezen. De kerk is deftig geworden en vergeten dat zij ‘een kind van de achterbuurten van Jeruzalem, Corinthe en Rome’ is.

Gijs van Veldhuizen, geciteerd in At Polhuis, ‘De stoel van Van Veldhuizen’, In de Waagschaal 52/4 (1 april 2023), p. 117-120

Vanuit pastorie Zeezicht. ‘De Geest doorbreekt de grenzen’, zingt het lied. En zo is het. Er is een gemeenschap der heiligen die alle tijden en alle plaatsen overstijgt. Je kunt Augustinus lezen en de zestien tussenliggende eeuwen vallen weg. Je kunt een preek luisteren van een oudgereformeerde predikant, of voor mijn part een evangelische spreker, en als het ráák is, vallen onzichtbare muren van kerkelijke gebruiken en gewoonten weg. Je kunt stilgezet worden door te luisteren naar een preek van vijftig jaar geleden. Dan valt ook die afstand weg. Daar weet ik zelf iets van en als ik de kerkbode goed lees, ben ik niet de enige Katwijkse dominee die weet wat dat is.

Ook grenzen van taal en geografische afstand kunnen doorbroken worden. Vorige week overleed Timothy James (Tim) Keller, een predikant die in 1989 als een soort pionier een kerkelijke gemeente heeft opgebouwd in New York. Ik heb de beste man nooit ontmoet, nooit gesproken, zelfs nooit gezien of ‘in het echt’ gehoord. Toch heb ik het gevoel dat ik hem heel goed gekend heb. Dat komt niet zozeer door het tiental boeken dat ik van hem gelezen heb, maar door de preken die ik van hem heb geluisterd. Dat waren er de afgelopen vijf jaar zeker vier, vijf of zes per week.

En ik heb ontzettend veel van hem geleerd. Bijvoorbeeld dat je niet te moeilijk moet praten als je preekt. Dat het soms helpt om uit te leggen hoe het christelijk geloof een antwoord biedt op heel basale levensvragen van ieder mens, gelovig of ongelovig. Dat een dominee of theoloog niet te veel zelf moet verzinnen, maar beter in eigen woorden kan na-spreken wat er in de Bijbel staat en wat de gereformeerde leer leert. En: dat geloof niet alleen iets is voor de ziel, maar dat het wil doorwerken tot in alle hoeken gaten van ons leven.

Ook veel van de preekvoorbeelden die u op Katwijk voorbij hoort komen, zijn variaties op dingen die eerder in de Redeemer Presbyterian Church van New York hebben geklonken. Ere wie ere toekomt. Ik heb zijn naam wel eens genoemd, maar eigenlijk niet vaak genoeg.

Toen ik hoorde dat dr. Keller overleden was, voelde het als een overlijdenstijding van een dierbare geëmigreerde oom. Als ik wat dichterbij woonde, was ik zeker naar zijn begrafenis gegaan. Om te rouwen. Maar dan wel in het besef dat hij een goede ruil heeft mogen maken. Want zoveel is mij bij het luisteren naar al die honderden preken wel duidelijk geworden: die man wist, met hoofd en hart, waarover hij het had. Dan kun je iemand met een zekere jaloersheid nastaren. Want nu heeft hij zijn wens verkregen en mag hij Hem aanschouwen over Wie hij zo eloquent gesproken heeft.

Nu zijn zelfs de grenzen tussen Boven en beneden voorgoed doorbroken.

Met een hartelijke groet vanaf de wurref, ook namens mijn vrouw en de gasten, uw